Zorgrobot Zora verbetert levenskwaliteit van personen met dementie

Deze middag was ik aanwezig in woonzorgcentrum De Vijvers. De voorbije 2 jaar liep er een proefproject met de zorgrobot Zora. Zora is een humanoïde robot die geautomatiseerde, maar volledig gepersonaliseerde zorg biedt aan personen met dementie in een woonzorgcentrum.

 Zorgrobot Zora is ontwikkeld door het imec.icon-project WONDER, een samenwerking tussen imec (interuniversitair micro-elektronica centrum), de bedrijven Zora Robotics en Xetal en de woonzorgcentra De Vijvers en Weverbos, en mede gefinancierd door VLAIO (Vlaams Agenstchap Innoveren en Ondernemen).

Woonzorgcentra zetten alles op alles om bewoners met dementie zo goed mogelijk te verzorgen. WONDER gaat na hoe zorgrobots kunnen samenwerken met zorgverleners om de levenskwaliteit van onze bewoners te verbeteren door niet-farmaceutische interventies. Een project waaraan we graag meewerken vanuit De Vijvers, dat altijd al een pionier was in het toepassen van innovatieve technologische toepassingen op de werkvloer

Zora als quizmaster

Zora ondersteunt zorgverleners door activiteiten te doen met de bewoners en met hen in interactie te gaan. Ergotherapeut Rina Christiaens van De Vijvers zette Zora de afgelopen 2 jaar tot drie keer toe per week in op de beschermde afdeling van bewoners met dementie.

Zora hielp mee bij allerlei activiteiten, van quizzen en bingo tot bewegings- en muziikale activiteiten. Bij een quiz bv. programmeer ik alles in Zora. Zij stelt dan de vraag en laat aan de bewoners weten of ze juist hebben geantwoord. Bij een muzikale activiteit gebruiken we Zora als een computer om muziek af te spelen.

In gesprek gaan met bewoners

Een andere toepassing -die nog in ontwikkeling is- om bewoners met dementie in crisissituaties te kalmeren en gerust te stellen. Stel dat een bewoner in zijn woning bij problemen begint te roepen. Dat wordt opgevangen door sensoren, die Zora triggeren om erop af te gaan. Door de ingebouwde camera van Zora kunnen wij vanop afstand de situatie beter inschatten. Is het nodig om direct in te grijpen of kan Zora het zelf oplossen via een gepersonaliseerde handeling?

Want Zora kan ook in gesprek gaan met de bewoners. Ze kan een verhaaltje vertellen, inspelen op de interesses van de bewoners of een positieve persoonlijke herinnering ophalen om hen gerust te stellen. Het helpt natuurlijk dat Zora klein en schattig is, waardoor veel bewoners haar zien als hun kindje, waarvoor ze willen zorgen. Ze nemen haar op hun schoot of zetten haar op bed. Nu is het nog zo dat wij via onze laptop intypen wat Zora zegt, maar op termijn moet Zora semi-automatisch kunnen ageren.

Duidelijke meerwaarde

Personeel en bewoners waren het eens met elkaar: wij willen zeker dat Zora bij ons blijft, want globaal evalueren wij het project positief. Zora betekent een duidelijke meerwaarde. Je moet natuurlijk niet verwachten dat Zora alles kan oplossen. De bewoners vinden het ook niet erg als Zora niet altijd doet wat ze moet doen.  En je moet spaarzaam met haar omspringen, want we merken dat bij de bewoners een zekere verzadiging optreedt. Drie keer per week een activiteit met Zora, ook al zijn dat zeer uiteenlopende activiteiten, is eigenlijk al te veel.  Zora is en blijft aanvullend. Ze zal nooit de de job van iemand overnemen. De eindverantwoordelijkheid blijft bij het personeel liggen.