Geïntegreerde aanpak van armoede en meer cliënten aan het werk

De strijd tegen armoede is een absolute prioriteit voor OCMW Gent. In 2013 deed 11% van de Gentse huishoudens een beroep op één van de diensten van de Sociale Dienst van OCMW Gent. Het aantal personen dat in 2013 minstens één dag financiële steun kreeg van het OCMW, daalde in 2013 voor het derde jaar op rij tot 9.083. Maar enige nuance is op zijn plaats, want sinds september 2013 stijgt het aantal mensen dat een leefloon krijgt. Op 31 december 2013 ontvingen 4.884 Gentenaars een leefloon, een stijging met bijna 9 % tegenover 2012 (4.482).

Gent tegen armoede

Om tot duurzame oplossingen te komen, werd in 2013 de laatste hand gelegd aan het armoedebeleidsplan ‘Gent tegen armoede’. Dat kwam tot stand na een brede inspraakronde bij alle organisaties die zich in Gent inzetten tegen armoede.

Het plan wil de armoede op twee manieren aanpakken: de zelfredzaamheid van mensen in armoede vergroten én de diensten en sociale rechten toegankelijker maken. Zo krijgen cliënten die recht hebben op een schoolpremie, die premie voortaan automatisch. Vroeger moesten ze die zelf aanvragen en ongeveer 40 procent deed dat niet.

Kinderarmoede

Binnen de OCMW-werking is er extra aandacht voor kinderarmoede. In 2013 is er bijvoorbeeld meer geld vrijgemaakt voor schoolse ondersteuning. De vzw’s Katrol en Het Uilenspel geven, onder meer via huistakenbegeleiding, meer gelijke kansen aan kinderen uit kwetsbare gezinnen.

Samen met de Arteveldehogeschool zette OCMW Gent zijn schouders onder het project ‘Buddy bij de wieg’. Studenten maatschappelijk werk en vroedkunde ondersteunen daarbij kwetsbare zwangere vrouwen.

De Pagadder

Ook De Pagadder, de vakantiewerking voor kinderen van cliënten van OCMW Gent, is een belangrijke schakel in de strijd tegen kinderarmoede. De Pagadder geeft opvoedingsondersteuning aan de ouders en organiseert taalstimulerende activiteiten voor anderstalige kinderen.

In 2013 kwamen gemiddeld 52 kinderen per dag naar de vakantieopvang van De Pagadder.

Huisvesting

Het recht op behoorlijke huisvesting is voor kansarmen en lage inkomensgroepen niet vanzelfsprekend. Ook hier stak OCMW Gent in 2013 een tandje bij.

Het aantal woningen dat het Sociaal Verhuurkantoor (SVK) in beheer heeft, steeg van 105 naar 114. Het SVK huurt op de private markt woningen en appartementen om die dan tegen betaalbare prijzen door te verhuren aan OCMW-cliënten.

De dienst Woonbegeleiding van het OCMW is voor de vijf Gentse sociale huisvestingsmaatschappijen het centrale aanspreekpunt als hun huurders een huurachterstal hebben. In 2013 startte de bemiddeling van het OCMW al na 1 maand huurachterstal, vroeger was dat 2 maanden. Door korter op de bal te spelen, wil het OCMW hoge huurschulden vermijden en uithuiszettingen zoveel mogelijk voorkomen.

In 2013 stuurden de sociale huisvestingsmaatschappijen 3.011 huurders naar het OCMW door.

Sinds 2013 coördineert OCMW Gent ook het Gentse dak- en thuislozenbeleid. In 2013 maakten 1.362 personen gebruik van de nachtopvang in Gent. In Nieuwland opende een nieuwe nachtopvang met 40 slaapplaatsen de deuren.

Energie

De Energiecel van OCMW Gent zet sterk in op preventieve maatregelen om cliënten uit energieschulden te houden. OCMW gaf hulp in 2.869 dossiers van energie- of waterschulden via behandeling op de Lokale Advies Commissies of via bemiddeling vooraf, wat afsluiting van energie en water voorkomt.

Samen met de stedelijke vzw REGent spoort het OCMW de Gentenaars aan om rationeel om te springen met energie en water, zonder aan comfort in te boeten.

In 2013 voerde REGent, op vraag van het OCMW, een gratis energiescan uit bij 618 gezinnen. Een stijging met 14 % tegenover 2012. 485 gezinnen kregen nadien een financiële tussenkomst voor een energiebesparende maatregel.

Vrije tijd

Cultuur draagt bij tot de persoonlijke ontwikkeling en maatschappelijke participatie. OCMW Gent verlaagt daarom de drempel naar cultuur en vrije tijd voor gezinnen die het minder breed hebben.

991 cliënten kregen in 2013 een financiële tegemoetkoming in het lidgeld van een culturele of sportvereniging, inschrijvingsgeld voor een kunstacademie of cursus, toegangsgeld voor een toneel- of filmvoorstelling, … OCMW Gent maakte hiervoor een budget van ruim 165.000 euro vrij.

Voor Gentenaars met een lager inkomen waren er 7.832 tickets van 1 euro beschikbaar om deel te nemen aan socioculturele evenementen, zoals het Festival van Vlaanderen en de Gentse Winterfeesten.

Taalactivering

Werk is een andere belangrijke hefboom om de armoedespiraal te doorbreken. Het Opleidings- en Tewerkstellingscentrum (OTC) van OCMW Gent biedt een activeringstraject op maat aan. Vier maanden nadat ze hun eerste hulpaanvraag hebben ingediend, zijn 9 op de 10 cliënten al op één of andere manier geactiveerd.

Ruim een kwart volgt Nederlandse taallessen, als eerste stap in hun activeringstraject.  In 2013 werden veranderingen doorgevoerd om de allerzwaksten in de doelgroep beter te ondersteunen. Zij doorlopen nu opeenvolgend de trajecten VIA en Jobintra waarbij de klemtoon ligt op taalstimulering, een ingroeistage op de toekomstige artikel-60 arbeidsplaats en taalcoaching op de werkvloer. In 2013 kregen 142 cliënten taalcoaching op de werkvloer. Een eerste lichting van 25 mensen, met een instapstage en vervolgens een job, startte in oktober 2013.

Sociale activering

Almaar meer mensen vallen uit de boot omdat ze, bijvoobeeld door fysieke beperkingen of psychische problemen, niet meekunnen op de reguliere arbeidsmarkt. Ook aan die mensen geeft OCMW Gent kansen om aan onze samenleving te participeren.

De Emancipatorische Werking (EW) zet projecten op, die maatschappelijk zinvol zijn, de attitudes en het zelfbeeld van cliënten maximaal versterken en hun competenties helpen ontplooien. Voor sommigen is sociale activering een opstap naar werk, voor anderen een eindpunt.

Arbeidszorg is bijvoorbeeld een vorm van sociale activering voor cliënten die nog niet aan werken toe zijn, maar wel al een engagement willen opnemen. Dat engagement is heel laagdrempelig (vb. een halve dag in de week) en op maat van de cliënt, vrijwillig en onder begeleiding. Begin 2013 waren er 106 cliënten in arbeidszorg. Op het einde van het jaar was hun aantal al opgelopen tot 162, of een stijging met ruim 50 %.

Sociale gidsen

Een nieuw project van EW in 2013 was dat van de ‘Sociale gidsen’, waarbij OCMW-cliënten andere cliënten helpen in allerlei praktische zaken (in orde brengen van administratie, meegaan naar andere diensten). Zo konden meer mensen hun rechten uitputten en verlichtten zij het werk van maatschappelijk werkers, die meer tijd kunnen vrijmaken voor hulpverlening.

De eerste ervaringen waren unaniem positief. De eerste lichting sociale gidsen voerde in nog geen half jaar tijd 105 gidsenopdrachten uit. Het proefproject wordt dit jaar over alle 7 welzijnsbureaus van OCMW Gent uitgerold.

Arbeidsactivering

Voor cliënten die wel arbeidsrijp zijn, zoekt het OTC – na een evaluatie van hun vaardigheden – een passende opleiding of (sociale) tewerkstelling. Zo kunnen cliënten met een artikel 60-contract aan de slag bij het OCMW of bij één van de 233 werkervaringsplaatsen (Stad Gent, andere openbare besturen, vzw’s met een sociaal, cultureel of ecologisch doel, openbare ziekenhuizen, …) waarmee OCMW Gent een samenwerkingsovereenkomst heeft.

In 2013 startten 348 cliënten met een artikel 60-contract, 42 meer dan in 2012. Gemiddeld waren er per maand 375 artikel 60-tewerkgestelden aan de slag, tegenover 342 in 2012.

Binnen het OTC lopen ook specifieke werkervaringsprojecten (leerwerkplekken) zoals Ikook. Ikook organiseert ook een basisopleiding tot keuken- en zaalmedewerker. De poetsopleiding werd afgelopen jaar nieuw leven ingeblazen. In totaal namen 95 cliënten deel aan de opleiding.

Ouderenzorg

Vandaag is bijna één op vijf Gentenaars 65-plusser. En binnen die groep bedraagt het aandeel 80-plussers 30 procent. Een vergrijzing die de komende jaren alleen maar zal toenemen. OCMW Gent wil ervoor zorgen dat ook senioren actief deelnemen aan het maatschappelijk leven, met extra aandacht voor ouderen in een kwetsbare positie.

Lokale dienstencentra willen oudere buurtbewoners zo lang mogelijk zelfstandig thuis laten wonen in de best mogelijke omstandigheden. In 2013 opende met De Knoop in Ledeberg het 10de lokaal dienstencentrum van OCMW Gent de deuren.

En via samenwerking met de Open Huizen, ontmoetingsplaatsen voor en door 55+ en antennes brengen de lokale dienstencentra hun dienstverlening nog dichter bij de Gentse senior. Recent gingen antennewerkingen van start in de Brugse Poort, het Rabot en Wondelgem.

Er gebeuren ook extra inspanningen om buurtbewoners met een migratieachtergrond naar de lokale dienstencentra te leiden.

OCMW Gent investeert ook in nieuwe woonvormen voor ouderen. De plannen voor assistentiewoningen op de campus Zonnebloem in Zwijnaarde zijn het verst gevorderd.

Nog tijdens deze legislatuur bouwt het OCMW in Mariakerke een vijfde woonzorgcentrum: ‘Zuiderlicht’. Het zal plaats bieden aan 144 hulpbehoevende senioren en zal 95 banen creëren. In 2013 werden de nodige voorbereidende stappen gezet om deze bouw te realiseren.

Intergenerationeel

Intergenerationele projecten lopen als een rode draad door de werking van het departement Ouderenzorg van OCMW Gent. Jong en oud kunnen heel wat van elkaar leren en veel voor elkaar betekenen. Dergelijke projecten sluiten ook aan bij de buurtgerichte werking van de lokale dienstencentra en de woonzorgcentra.

Voorbeelden hiervan in 2013 waren Mixed Worlds in woonzorgcentrum De Liberteyt, de kinderbibliotheek De Boekenspiegel in lokaal dienstencentrum De Waterspiegel en het balkontuinieren in lokaal dienstencentrum De Horizon.

Personeel

OCMW Gent stelde eind 2013 2.017 personeelsleden tewerk, inclusief werknemers met een artikel 60-contract. Het is daarmee één van de grootste werkgevers in de wijde Gentse omgeving.

Financiën

In 2013 bedroegen de inkomsten van OCMW Gent 130,3 miljoen euro. Het grootste deel daarvan haalt het OCMW uit subsidies van de federale, Vlaamse en gemeentelijke overheden.

De totale kosten bedroegen 179,6 miljoen euro. De personeelsuitgaven vormen met bijna 91 miljoen euro de belangrijkste uitgavenpost.

Het tekort op het werkingsbudget wordt opgevuld door de gemeentelijke bijdrage. Stad Gent kwam in 2013 voor 54,8 miljoen euro tussen (2012: 52,7 miljoen).

Bekijk de digitale versie op http://www.ocmwgent.be/Publicaties.html

bron: www.ocmwgent.be